Журнал Ҳаракат №1 (28) 2001. Биз яшаятган жамият
Уста Собитхон - Монологлар
КЛИНИКАДАН МАКТУБ
Ассалому-алайкум хурматли журнал-хонлар!

Сизга ёзишдан максадим, биринчидан Сизга ва Сиз оркали барча таниш билишларга клиникамиз ахлидан катта саломлар етказиш, шу билан бирга клиникамиздаги янгилик, узгаришлар ва бошкалар хакида Сизга сузлаб, кунглимни очиш.

Хайрон булганингиз табиий, кандай клиникадан хат келаяпти деб. Лекин клиникамиз ва клиникамиз асосчиси буюк профессоримиз дунёда шу кадар машхурки, бир огиз ишора билан гап кайси клиникада хакида кетаёганини тушиниб олишингизга иймоним комил. Клиникамиз ва биз даволанувчиларни дунёга айни шу буюк профессоримиз танитдилар. Бошланишданок буюк профессоримиз бизларга ташхисни "Эркин хаётда яшашга тайёр эмас, мустакил фикирлай олмайдиган, хаёт денгизида сузишни билмайдиган халк", деб шундай аник ишонч билан куйдиларки, килиникамизни шундай усталик билан ташкил этдиларки, бошкаларнинг томоша килиб туришдан узга иложи колмади. Хозирда айтишларича фалон профессорнинг клиникаси дейилса, дунё танир экан.

Хурматли укувчилар, мен ана шу клиникадан узингиз айтганингиздай объектив ахборот етказмокчиман.

Мана якин 10 йидан бери буюк профессоримиз уз ёрдамчилари, санитарлари ёрдамида бизна эркин хаётда яшашни, мустакил фикирлашни, хаёт денгизида сузишни ургатмокдалар. Бу йулда бизлар улкан, жахоншумул ютукларга эришдик. Мана, илгари фикирларимиз таркок, бир-биримизни тушуниш учун тортишиб хам кетар эдик. Хозирда эса профессоримиздек мустакил, эркин фикирлашни шундай урганиб олдик-ки, профессоримиз клиниканинг бош корпусида туриб «Онангни...» десалар, 12 та корпусдаги барчамиз «... ва уз уйингни узинг асра» дея оламиз.

Айтгандай, клиникамизда 12 корпус бор. Энг яхши корпус 1- бош корпус хисобланади. Бу ерда буюк профессоримиз, у кишининг энг якин ёрдамчилари хам яшаб ижод этишади. Айтишларича бу ерда яхширок дейишади, бу ерда озик овкатни купрок беришар, дори-дармонларни камрок ишлатишар экан. Шу сабабли факат даволанувчиларгина эмас, хатто ёрдамчилар, санитарлар хам шу бош корпусга келиб олишга интилишади. Лекин бу хаммага хам насиб килавермайди. Бош копус санитарлари корпусни айланиб юриб, бегоналарни аниклашади ва уларни ёки уз корпусларига кайтариб юборишади (хар биримизда кайси корпус, кайси палатага тегишлигимиз хакида хужжат бор) ёки 12-корпусдаги (баъзан бошка корпуслардаги) алохида интенсив даволаш палаталарига жунатишади.

Биз барчамиз узимизнинг буюк профессориимзни жон дилдан севамиз, у буюк зот хакида кушиклар тукиймиз, у буюк алломанинг айтганлари ва деганларини ёд оламиз. Ёд олишимиз осон булиши учун у буюк зот айтган гапларини палаталаримиз атрофига, койкамиз атрофига ёзиб куйганмиз. Айникса ёшларимиз кандай укишга кирганларидан катъий назар профессоримиздек мустакил фикирлашни урганганлари хакида хам синовлар топширадилар.

Профессоримиз билан бир каторда биз у буюк зотнинг ёрдамчилари - санитарларни хам жуда хурмат киламиз, чунки айни шулар профессоримизнинг ёрдамчиларидир, биз турли фикирларни айтиб, бир-биримиз билан урушиб колмаслигимиз ва хаётимизни тинч тотув утказишимизда уларнинг хизматлари катта. Санитарлар профессоримизга даволанувчиларнинг ахволини кузатишда, даволаниш даражасини ва дори-дармон, игна (укол) ва бошка даволаниш чораларини белгилашда ёрдам беришади, касаллик даражасига ташхис куйишади. Айтишим керак, санитарларимиз хам хакикий профессионаллар, улар куйган ташхис аник. Агар улар «фалон киши профессоримиздек мустакил фикр юритолмайди, эркин хаётда яшолмайди, клиникамиз ва профессоримиз учун хавф тугдиради» ташхиси куйишдими, бу албатта исботланади ва бундай касаллар 12-корпусдаги 47-палатага интинсив усулда даволашга жунатилади.(Айтишларича, у ерда турли уколлар, масаж усуллари ва бошкалар ишлатилар экан).

Клиникамизда, купчиликнинг фикрича, биз жаннатда яшагандай яшаётган эканмиз. Чин дилдан айтаман, мен хам бу фикрга кушиламан. Клиникамиз серкуёш, табиати ажойиб, у ерга хасса тиксанг кукаради. Купчилик хозирданок умуман ишламайди, лекин ишонаман, агар профессоримиз шу тарика даволаб бошкариб турсалар, албатта, колганлар хам ишламай ялло килиб уйнаб юрадиган пайт келади. Бу жаннат эмасми?

Яна бир ухшашлик томони, хозирда клиникамизда купчилик даволанувчилар учун асосий озик - бу жаннатдан чиккан таъом - нон хисобланади. Лекин биз бу таъомни хам борган сари камрок тановул килиб бораяпмизки, якин орада жаннатдек клиникамизнинг хуснини бузиб турган, эркаклар учун алохида аёллар учун алохида «булмачаларга» эга булган кичкина хоналар, яъни очикчасига айтсак, хожатхоналар керак булмай колади. Албатта, чукур таъсуф билан тан олишим керак-ки, шундайлар хам топиладики, улар янада купрок еб, купрок ичиб юришлари мумкин. Лекин бу барибир кичкина хоналарни йукотишга моне булолмайди, деб уйлайман. Сабаби, уларга хеч качон кичкина хоналар керак булган эмас, улар касаллар устига бушанишга урганиб колишган.

Ижозатингиз билан яна профессоримизга кайтсам. У буюк зот бир хамкасбларининг фикрини каттик танкид килдилар, менимча бу жуда адолатли танкид булди. Уша хамкасиблари «сузишни ургатмокчи булсангиз, шу одамни итариб юборинг» деганмиш. Шафкатсизликни каранг. Мана, узимиздан мисол. Сувга итариб юбормай хам бизни анча сузишга ургатиб куйдилар-ку ахир. Хар холда хаёт денгизида ёки дарёсида булмаса хам, хаёт бассейнида сузишни урганиб олдик. Баъзи бир ботирроклар калла хам ташлаяпти. Урганаётганимизга энди 10 йил булай дебди, яна 10-15 йилдан сунг сув хам куйиб беришар бассейнга. Ана унда, куркмасдан, чукиб кетмасдан чумилаверамиз.

Профессоримиз ургатяётган мустакил, эркин фикрлашдаги ютукларимизни, чумилишни сувсиз хам урганиб олаётганимизни куролмаётган, хасад килаётганлар хам топилаяпти орамизда, объектив ахборот ваъдаси сабаб буларни хам ёзишим крак, деб уйлайман. Шундай кишилар, баъзан грухлар ва, тан олиш керак, корпуслар борки, улар хаммамиз учун кадрли булиб колган буюк зот булмиш профессориимзни диккат килиб куяяптилар, турли миш-мишлар таркатаяптилар. Шулардан бири айтармишки, бизнинг профессоримиздан хам буюкрок профессор 50 йиллар олдин утган эмиш, унинг клиникаси бизникидан 20-30 баробар, даволанувчилар сони 10-15 баробар куп булган эмиш, даволаш корпуслари куп булганлигидан «архипелаг» деб ном олган эмиш ва х.к. Каранг, бизнинг профессор унинг шогирди, ундан урганган эмиш. Иймоним комилки, бу айни уша хасаддан ёнаётган, куролмаётганлар томонидан бизнинг буюк профессоримизни обрусини тукиш учун, ул зотдан хам буюк зот булган деган маънода гап таркатмокдалар. Профессоримиз узлари хам айтганларидай, бундайлар орамизда хали хам топилиб турибди. Пана-пасткам жойларда писиб олишган. Лекин санитарларимиз гайрат билан уларни кидириб топаяптилар.(Жаннатдек клиникамизда энг куп ишлаётганлар хам айни шу санитарлар. Энг огир, кийин вазифалар уларга юклатилган).

Яна бир кийинчиликни айтиб утмасам булмас деб уйлайман. Баъзан туппа-тузук, профессоримиздек мустакил, эркин фикирлашни урганиб олганларнинг хам касали кайта хураж килиб колаяпти. Аникланишича, бунга сабаб клиникамиздан четга чикиб келиш, корпусдан-корпусга утиш имкони борлиги экан. Шу сабабли-ми, хозирда клиникамизда корпусдан-корпусга утиш ва чикиб кетиш йулларида санитарлар айникса касалларга эътибор беришади, агар шубха пайдо булса, бундай касал албатта чукур текширувдан утади.

Шундайлар хам топилаяптики, хеч кандай рухсатсиз клиникамиздан чикиб кетиб, каерларгадир дайдиб, (ишонасизми, баъзилар хатто шу йул билан хажга борган) кетиб колишади. Инсоф билан айтинг, клиниканинг ташкил килинишига ва касал сифатида даволанишга рози булганидан кейин тартибга буйсиниш керакмасми? Шу сабабли бундайларни 12-корпусдаги алохида палаталарга юборилиши таъбий эмасми?

Албатта бу кайгули хол, клиникамизда хали хам хасадгуй, куролмайдиганлар ва хар-хил мустакил булмаган, эркин булмаган фикр айтадиганлар куриниб колишади. Лекин, айни номустакил фикрлари уларнинг узларини фош этаяпти ва санитарлар уларга ташхис куйиб, вактида даволаш чораларини куряптилар.

Мен клиникамиздаги хаёт факат ютукдангина иборат демокчи эмасман, профессоримиз хам узлари айтиб утдилар, камчиликларимиз бор. Шундай камчиликларимиздан бири санитарларимиз корпусдан корпусга, корпусдан палатага, йуге, палатадан корпусга утказиш, ташхисни узгартириш ва бошка ишлар учун пора олишаяпти. Улар нафакат касаллардан, балки бир-бирларидан хам пора олишар эмиш. Яна айтишларича, хозир клиникамизда хар 5 кишидан бири ёки санитар ёки санитарнинг ёрдамчи-кузатувчиси эмиш. Шу сабабли ташхисимиз узгариб колмаслиги учун турли булган-булмаган гапларни, мияга келиб колган фикрларни гапиравермаймиз. Албатта, бу узимизга фойда. Факат профессоримиздек мустакил ва эркин фикр юритишимизга ёрдам беради ва санитарларга пора пулини каердан топиб бериш ташвишидан куткаради.

Эскиларнинг «синган ва чиккандан бошка хамма касаллар юкиши мумкин» деган гапида жон бор шекилли, санитарлариимз 12-корпуснинг алохида палаталарига даволанишга юборилган касалларнинг оила аъзолари, баъзан эса узок кариндошларини хам текширишганда уларнинг хам купчилиги алохида даволанишга мухтожлигини аниклашмокда ва уларни хам уша корпус, лекин бошка палаталарга жунатишмокда.

Яна бир кузатишим. Чамамда биз билан муомалада булаверганларидан булса керак, хатто профессоримизда хам баъзан шу касаллик белгилари куриниб колаяпти, яъни 3-4 йил аввал мустакил, эркин булмаган фикри учун даволанишга жунатилганларнинг фикрини гапириб юбораяптилар.

Айтинг-айтинг, санитарлар профессо-римизни хам даволанишга жунатишмаса эди.


СЕССИЯДАН СУНГ
Уф, худога шукур, утказдик бу сессияни хам. Сен узимизни хонани тайёрла, бир дам оламан….Йук хеч ким керак эмас, узинг закускага у-бу тайёрлаб, бозор килиб куй. Аммо елкамдан тог тушгандай булдида. Саккиз йилдан бери энди биринчи бор хотиржам булдим. Бупти, бор, харакатингни кил…

Ха, шу стол яратишингга койилманда, кулинг гулда узи, утир узинг хам. 100-100дан куйчи! Бупти, курган кечирганимизни ёмони шундай булсин. Уф-хм памидорга хам анча таъм кириб колибди. Хуш, сессиядалигимда бу ерда канака янгиликлар булди? Яхши, яхши … Анаву шоирча-чи, кисиб колдми? Шунака дегин, майли парво килма. Куй. Бупти, уша гап. Айёрлик килмай тагигача ич. Уф-х. Казини бари-бир Тошкенда яхши тайёрлашади-да. Хуш, яна канака янгиликлар бор… Менга кара, бу иктисодий янгиликларингни статуправленияга берасан, тушиндингми? Менга ким нима дейди, ким кимни гийбат килади, ким-кимни ёмон куради - шуларни айт, хе хуккиз… Ха-а, яхши, бупти. Куйчи яна 100-100дан куйчи.

Анаву шоирни нимага ёмон куришимни биласанми? У гирт коммунист, интелигент. Э, мен ундака коммунист булмаганман. Унакалар умуман канака яшашни билмайди, яна акл ургатмокчи булади. Уз фахмича аклли-аклли нарсаларни ёзади. Хат ёзсанг ёзавер, укиган укийверсин, менга тикиштирганига улайми? Уни устига сайловда курсатган ишини кара. Галварс, берганда олиб, урганда кочмайсанми? Уйлаганки, овоза килиб юборсам булди деб. Шу фаросати билан депутатликни даъво килганига улайми! Мана, сен нима килган булардинг? Ха, балли. Чунки сен интелигинт эмассан. Кандидат наук булсанг, хам ахмок эмассан, калланг бор. Каерда нима гапиришни биласан. Куй.

Биласанми, дунёда асосий нарса нима?… Ахмоксанда. Пулни туалет очиб хам топавериш мумкин. Биринчи уринда куч - хокимият… Йук, хукиз, бой одам кучли булавермайди, лекин хокимиятга эга булган одам хохлаган пайтда пул топиши мумкин… Дунёда, гарбда, АКШда… Сен узи каерда яшайсан? Узбекистондами? Шу Узбекистондаги шароитга караб иш куриш керак-да, хуккизим. Бошка давлатларда халк бойларга, урта холларга ва камбагалларга булинади. Демак одамлар бойлар каторига утишига харакат килади, тугрими? Узбекистондачи? Гирт ахмоксан, шунча укитган билан хеч нарсани тушунмайсан. Узбекистонда халк бой камбагалга эмас, амалдорларга-ю подчиненнийларга булинади. Тушиндингми? Демак, сен анаву фирмачлрга ухшаб бойиб кетаман, ишлаб пул топаман, деб харакат килсанг ахмок буласан. Амалга интилиш керак, тушиндингми, амалга! Шунда уша фирмачларнинг 100-200тасидан 5% олсанг … Амалга эришишда биринчи кадам… Ха, балли, калланг бир-бир ишлаб колади - суянчик булиши. Суянчик булиши учун нима килиш керак?... Хе, хуккизим, хамманинг хам менга ухшаган кариндоши булавермайди. Биринчи уринда каерда нима дейиш, каерда жим туришни билиш керак, кейин олиши-ю беришни билиш керак. Яна баъзи нарсалар бор, сен хали уларга тайёр эмассан.

Хей, томоклар какраб кетди-ку, куй. Хуп уша гап, олдик. Уф-х. Менга кара, яна бир нарса, ичишни хам билиш керак. Ахволингни кара, башаранг бузариб, кузларинг биё-биё булиб кетибди… Ха, гапинг тугри, менга етишганча анча бор. Ол, ич. Биласанми, яна битта нарсани билиб куй. Хужайинни нима деганига эмас, нима демокчилигига тушиниш керак. Унинг ичи булиш керак, юрагини топиш керак, тушиндингми? Вой буй, тилинг калтираб коптику, гапни эшитаяпсанми, тушинаяпсанми узи? Мени маст булишим кийин, биласан, биласанми? Билсанг, нима деётган эдим? Ха, балли,хужайин нима деётгани эмас, нима демокчилигини билиш керак. Мана, эсингдами, 3-4 йил олдин, отахон нима деб юбордилар? Хе, эсингдан ургилдим, журналистлар хакида-да. Э йук, ундан олдин, эсингдами, «журналистни танкиди учун эртасига кувгин килган амалдор урни билан хайрлашаверсин», деб юбордиларку. Ха, ушанда. Сан ушанда нимани тушундинг? Ха-ха-ха, тушунмаганинг шу-да. Отахон «эртасигаёк» дедилар, тушиндингми? Ха, балли, эртасига эмас, бирор хафта, бирон ой утказиб, уша журналистни пачогини чикариб юборавер, лекин эртасига эмас. Ха, бакраймай ул, башарангга караб кулгим кистайди.

Аммо лекин, хакикатдан хам отахонга тан бериш керак, калла нихоятда уткирда. Ху, эсингда борми, «Бирлик» деганлари канака гуруллаб юрганди. Хаммамиз ич-ичимизга кириб, пилдир-пис булиб кетдик. Тамом хокимият кулдан кетди, расво булди, деб сукишдан бошкага ярамай колдик. У-чи? Битта юриш билан хам хаммамизни яна бирлаштирди, анавиларни эса бир кисмини узиники килиб олиб уларни бир-бири билан шунака уриштириб куйдики. Кейин узиники булганларни хам бир тепиб тинчитти. Улар эса халигача ярашолмайди. Ха-ха-ха. У-бу дейилади-ю вес бошкада. Юртбоши Тайсон булса, улар енгил вазиндаги боксчилар. Буюк сиёсатчи.

Бупти, куй, майли, узинг бу сафар ичмасанг хам булади. Вой маладес, энди одам булишингга ишонаман. Бошингга беш. Куй, узингга кел, закускага бир упиб куяй. Уф-х. Маладес. Нима деяётгандим? Ха, юртбошимизнинг калласи уткир. Мана, Фидокорларни узлари туздилар. Анави мухолифатда демократман деб юрганлар булса, бу сиёсий уйин, сайловларда рол уйнаб бериш учун «Фидокор» тузилди, дейишди. Лекин президентимизнинг хакикий максадини ким билди? Хеч ким!

Лекин сен хозир хам билмайсан, бунака ишларни тушунадиган булишингга анча бор. Максадлари нима эди? Максад, хукизим, давлатимизда порахурлик купайиб кетди, ислохотлар булмаяпти, демократия ундай булаяпти, бундай булаяпти деб тунгиллаб юрганларни хисобга олиш, туплаш эди. Хаммаси бир партияга йигилди, бакир-чакир килишга йул куйиб бердилар, кейин булса ширага ёпишган пашшаларни стакан билан ёпиб куйгандик хоп этиб устига «Ватан тараккиёти»ни ёпиб куйдилар. Ана энди стаканни тагида гункиллайверсин, тушундингми? Аммо лекин шу кузларингни бакрайиб колганини курсам рохат киламанда, шунинг учун хукизим дейманда. Куй…

Кайси иш тинчидими, дейсан? Ха, отахон ухшатиб битта тепдилар халос. Хей, нимага кузингни лук киласан-а, тургин урнингдан, тур, тур, энди тескарига бурил, мана шундака килиб биттани тепдилар. Тур, кузингни мултиратиб карайсанми, мен факат канака тепганларини курсатдим, онамни анча безовта килиб куйдилар,… онамдан сукдилар, хуккиз нимага тушунмайсан. Хуп, отахон, киблагохимизсиз, деб туравердим. Кечирдилар. Яна кузингни лук киласан-а. Ахмоксан-да, барибир. Отахоннинг кетга тепгани, онангни суккани - бу яхши кургани. Аммо, лекин бу галварс интеллигент анча конимни буздида. Узича, овоза килиб юборсам булдида, енгиб оламан деб уйлаганда… Ха, сурайверчи.

Ие, менга кара, сени киттай булса хам аклинг ишлайдими узи. Хе, институтда ишламай ул. Шунака ахмокни кулида укиган студент канака одам буларди, а! Нима деяётганингни узинг тушунасанми, а! Ахир матбуот эркинлиги, хусусий мулк дегани нима дегани, биласанми? Э, бунака ислохотингдан ургилдим? Эртага булмаса бир ойдан сунг бирор журналист этагини кайириб бетингга ёпиб, кетингни очиб ташлайди-ку, ахволинг канакалиги узингга маълум булса. Сени узинг билан тухтаса-ку майли, улар чегарани билармиди! Сен кулингдан келган ишни кил, куй, шунга ярайсан халос. Аклинг етмаган ишга аралашма. Шунчаки суровдим, шунчаки суровдиммиш... Одам узи хам каллани озгина ишлатиши керакда, бупти тумшугингни осилтирма. Кетдик, ол. Уф-х, яна потхалимлик киласан, закускани бурнимга тикиб юбормагин. Манга кара, сенга битта гап, шу эркин матбуот деган гапни хеч ишлатма, хупми, эшитсам нервим кузийди, бунака гап минбарда гапирилади, каттадан урган сен, бу нарса факат анаву демократларга керак холос. Уларнинг хиралиги. Бир жойини беркитсанг бошка жойдан гапиради. Анаву овозларни тула эгаллаб олган. Яхшиямки халкимиз унака овозларни купам эшитавермайди.

Якинда бир туйда битта махмадона билан утириб колибмиз. Ичини бушатиб оди. Нима эмиш, мухолифатни йукотиб нотугри килинган эмиш, демократик мухолифатга йул куйиб бериш керак эмиш. Бир ухшатиб сукай дедиму, узимни тийдим. Индамай утиравермаслик учун, бу мухолифатинг кушхонанинг серкаси, куй подани кушхонага бошлаб кириб, иккинчи четидан узи чикиб кетади, пода эса кассобга колаверади, десам нима деди, дегин! Майли, халк-ку куй подаси, мухолифат серка булсин, унда кассоб ким булади, хукуматимизми, юртбошимизми, дейди-я. Ха, тилинг кесилгур. Туйхонада булмаганимда бир пастда тилингни калта килиб куяр эдимку-я. Эй, хуккиз нимага хихиллайсан? Сен ифлос узинг хам шу кушхонада без териб булса хам тирикчилигингни утказиб юрибсан-ку! Аммо лекин, тан бериш керак, гапни жуда олди. Кел яна биттадан куйчи. Босиб куй...

Аммо лекин юртбошимиз барибир гений. Мана Россия билан алокани тиклаб олди. Путин хам заб вактида келди-да. Путин зур. Мана, бир паста даговорни килиб кетди. Анигини билмадиму, Узбекистонда килт этган нотинчлик булса рус кушини кириб келадиган булди, чамамда. Э, бу экстремест деганларга жуда кучимиз етади. Вахобийлар, хизбу тахрирлар хеч нарса эмас, йукотиш учун бахонани улар узи топиб бериб туради. Боткентдаги ишлардан яна бирортасини килиб, яна 3-4тасини гарровга олса, анову Тохир деганлари яна радиода бир икки ковун туширса булди. Халкдан куркиш керак, халкдан. Яна сабр килиб, чидаб юриб-юриб, бир кутарилса, оёгимиз осмондан келади. Юртбошимиз шуларни хаммасини куриб, хисоб-китоб килиб иш килдида…

Э мустакиллик дейсана, одамларнинг узи Путин Фаргоналик экан, СССР кайта тузиларкан, деб суйиниб юрибдику, мустакиллик эмиш-а. Лекин бир томондан чаток хам булади. Урисларни орасида нон емаслар куп. Эсимда бор, Москвадан комиссия келса, то тинчитиб кайтариб жунатгунча хужайиннинг она сути огзидан келар эди.

Куй, э-э-й, ерга тукаяпсанку. Бу ёкка бер бутилкани... Бу ерда булса, хотиржам юролмасанг, бу кора халк ана кутарилади мана кутарилади, деб ич-ичингни еб юрсанг, урис келиб куткаришга улгурадими йукми, худо билади. Балки, атайин бизни йукотилишимизга йул куйиб бериб, кейин келар. Улардан хамма нарсани кутса булади. Катта-ку пилт этиб кочиб колади, булган ишларга биз жавоб беришимизга тугри келиб колмаса эди. Баъзида топганим узи етади, деб шарт этиб бирор жойга кочиб юборгим келиб коладию, уйланиб коламан. Бу СНБ дегани аслида КГБнинг узи, аслида уша СССР КГБси хали хам тирик, СНБ хали хам ушанинг бир булаги. Ерни тагидан булса хам топиб олади.

Э-эх. Кани, куй-чи, эй учиб колибсанку хукизим. Майли, бу хам узингни фойданг. Мен учиб колганим йук эди. Баъзан кераксиз нарсага гувох булиб колиш хам хавфли. Нима дейсиз?




(Давоми бор)