16 July 2016
18:08 - Туркияда исён битди, расмий ҳокимият ўз ичидаги фатхулла-гуленчиларни тозалаш ва қамоққа олиш билан шуғулланмоқда. Абдураҳим Пўлат нима дейди?

Ҳа, исён битгандан кейин, расмий ҳокимият сўнги 1,5 йилда секин-аста қилаётган муҳим бир ишини ўта тезлаштирди ва ҳокимиятни фатхулла-гуленчилардан тозалаш ишини тезлаштирди. Буни ФЕТОга қарши операция деса бўлади. ФЕТО, туркча FETÖ - Fetullahçı Terör Örgütü, ўзбекчаси Фатхуллачи Террор Ташкилотидир. Бу ташкилот аъзолари, яъни фатхулла-гуленчилар, ўзлари каби Туркияни исломлаштириш ва охир-оқибатда Туркияни исломий давлатга айлантириш ниятида бўлган Ражаб Эрдўғонни тўла қўллаб-қувватлаб келдилар, Ражаб Эрдўғон ҳокимиятга келишида катта рол ўйнадилар ва давлатнинг структураларида ўзларига яраша жой олдилар.

Ҳозир улар армияда, хавфсизлик хизматларида, адлия органларида, қолавнрса ҳамма ерда борлар. Аммо, 2014 йилнинг охирги кунлари давлат ичида давлат қуриб олган фатхулла-гуленчилар ҳокимиятни тўла қўлга олишга қарор қилдилар, шекилли, Эрдўғон тарафдорлари ичидаги порахўр-коррупционерларнинг, жумладан Эрдўғоннинг қиз ва ўғлининг юзини очишга бошлаб, уларнинг бир қисмини қамоққа ҳам олдилар. Тахмин қилиш мумкинки, улар ўзларини бундай ҳаракатларини халқ қўллаб-қувватлайди, шарманда бўлган Эрдўғон ҳокимиятни бизга топшириб кетади деб ўйладилар.

Аммо, ундай бўлмади, икки-учта порахўр-коррупционер вазирини истеъфога жўнатган Ражаб Эрдўғон ўз ҳокимиятидагилар асосоан тоза одамлар эканлигини, давлат ичида давлат, яъни паралель структура яратиб олган фатхулла-гуленчилардан тозаланиш муҳимроқ эканлиги гапириб, ростдан ҳам улардан тозаланишни бошлади. Аста-секин ҳамма фатхуллачилар йўқ қилиниши аниқ эди. Тахмин қилиш мумкинки, шундай бўлишини тушунган Фатхулла Гулен бугунги давлат тўнтаришини қилиш ҳақида таълимот берган. Аммо, кўриб турибмизки, фатхулла-гуленчиларнинг бунга кучлари етмади.

Хуллас, ҳозир Туркиядаги расмий ҳокимият исёнга аралашган, аммо қочиб қолган ФЕТОчиларни ушлаш билан машғул. Масалан, исёнга аралашган 8 нафар фатхулла-гуленчи бир ҳарбий вертолётда қўшни Юнонистонга қочиб кетгани маълум бўлди. Табиий, Туркия вертолетни ва унинг ичидаги ҳарбийларни қайтаришни талаб қилмоқда.

Бугун кечаси бир неча соат Ражаб Эрдўғон ғойиб бўлганини биз ҳам тилга олган эдик. У ўша соатларда Марамара денгизи бўйидаги меҳмонхоналардан бирида бекиниб ётган экан. Исёнчилар ҳам буни билишмаган. Аммо, Эрдўғон ўша меҳмонхона яқинидаги кичикроқ аэродромдан Отатурк аэропортига учиб кетгандан кейингина, исёнчилар унининг ўша меҳмонхонада эканлиги билиб қолишибди, аммо у ердан кетганини билмасдан, ўша меҳмонхонанини бомблашибди. Бомбалаш буйруғини берган Денгиз ҳаво кучлари қўмондонларидан бири, контр-адмирал Тезжон Қизилелма ҳам қўлга олинди.

ФЕТОчилардан бошқа соҳаларда ҳам тозаланиш жараёнлари тезлаштирилди. Бугун Судьялар ва Прокурорлар Бош Бошқармаси ФЕТОчи деб ҳисобланаётган турли даражадаги 2 минг 475 нафар (!!!) судьяни вақтинчалик ишдан олди. Табиий, уларнинг кўпчлиги кейин ишдан отилади, анчагина қиси қамоққа ташланади. Давлатнинг ижрочи органларидаги ишларни кўриш билан шуғулланадиган ва туркча Danıştay деб аталадиган олий маъмурий суднинг 10 аъзоси ҳибсга олинди, яна 38 нафари қидирувга берилди.

Хуллас, 2014 йилнинг охирида бошланган фатхулла-гуленчилардан тозаланиш жараёни бугунги исённинг мағлубиятидан кейин тўла амалга оширилса керак. Табиий, АҚШда яшаётган Фатхулла Гуленни Туркия қайтариш масаласи ҳам кун тартибига чиқади. “Ҳаракат”нинг бир неча кун аввалги хабаридан ҳам маълумки, Туркия Фатхулла Гуленни ушлаб бериш ҳақида АҚШга юбориладиган талабини таёрламоқлда, аммо у ҳали юборилмаган. Бугун Люксембургда бўлган АҚШ Давлат Котиби Жон Керри Туркиядаги воқеалар бўйича саволлрга жавоб берар экан, Туркяидан Фатхулла Гулен бўйича ҳеч қандай талаб келмаганини ҳам тилга олиб ўтгани тушунарлидир.

Буёғи нима бўлади?

Қанча одам мени мақтанчиқликда айбласа ҳам айтаманки, дейди “Бирлик” Партияси лидери Абдураҳим Пўлат, мен шундай бўлишини ўз вақтида тушунганман ва воқеалар шу йўналишда кетишини билганман. Мен бу воқеаларнинг давомини ҳам биламан. ФЕТО бугунги мағлубиятдан кейин ҳам ҳокимиятга якка ўзи келиш ниятидан қайтмайди ва унинг кейинги қадами ислом терроризмига ўтиш бўлади. Бу менинг фикрим ва башоратим. Ўтган йилнинг бошида АҚШ Президенти Барак Обамга мактуб йўллаб ва ислом терроризмининг илдизлари Ислом динининг Қуръонни хато тафсир қилинишидан келиб чиқувчи хато тушунчаларида эканлигини айтиб, ислом терроризмининг кейинги маркази Туркия ва Марказий Осиё бўлишини алоҳида урғулаганда, мен айнан шу фикр-башоратимдан келиб чиққан эдим.

Бекорга қон тўкишга олиб борадиган бу жараёнларни тўхтатишнинг ягона йўли – Исломда фундаментал ислоҳотлар қилиш ва Ислом дини дунёвийлик/секуляризм принципини қабул қилишига эришишдир. Ундан кейин, Исломнинг ягона фарзи Имон эканлигини тан олиш осонлашади. Айнан шундан кейин Ислом ўз ичидаги фанатиклардан қутилади, радикализм ва терроризмнинг яна бир илдизи қирқилади.