27 February 2016
07:29 - Ҳуқуқ ҳимоячиси Аъзам Фармоновнинг суди қолдирилди, у ва қайнотаси Толиб Ёқуб каби жиноятчилар қандай жазога лойиқ ўзи?
Ўзбекистон инсон ҳуқуқлари “Эзгулик” жамияти аввал тарқатган пресс-релизида шу йилнинг 25 февраль куни Қорақалпоғистон Олий Судининг кассация судлов ҳайъати ҳуқуқ ҳимоячиси Аъзам Фармоновнинг иши кўрилиши ва унинг озод қилиниши талаби ҳақида ёзганди. Маълум бўлишича, кассация судлов ҳайъатининг Аъзам Фармоновга оид мажлиси номаълум муддатга қолдирилган. Бу - ҳуқуқ фаоли адвокатининг саломатлигидаги муаммо билан боғлиқлиги айтилмоқда.

Эслатиб ўтамиз, 2006 йилда ҳибсга олиниб, Жаслиқ лагерида 9 йиллик жазо муддатини ўтаган Аъзам Фармоновнинг муддатига ўтган йилнинг 1 майида яна 5 йил қўшиб берилганди. Халқаро ташкилотлар ва ҳуқуқ ҳимоячиларнинг талабларига қарамай, унинг иши қайта кўрилмай қолаётганди.

Яна эслатиш керакки, Аъзам Фармонов “Бирлик” халқ ҳаракатининг оёққа туришида катта роль ўйнаган, кейинчлик “Бирлик” лидери Абдураҳим Пўлат ўз укаси, “Бирлик”нинг асосчиларидан бири, Инсон Ҳуқуқлари Жамиятнинг асосчиси ва раиси Абдуманноб Пўлатни сал кам зўрлаб, Жамият раислигидан истеъфога кетишга мажбурлагандан кейин, унинг ўрнига сайлатилган Толиб Ёқубнинг куёвидир. Ўша пайтда Толиб Ёқуб ўз миллатининг эркинлиги учун жонини ҳам беришга тайёр инсон эди.

Аммо, Абдураҳим Пўлат Инсон Ҳуқуқлари Жамиятига АҚШдан Ўзбекистон тарихида биринчи марта грант олиб бергандан кейин, аҳвол кутилмаганда ўзгарди.

Шуни алоҳида таъкидалш керакки, Абдураҳим Пўлат тайёрлаган ҳужжатларга кўра, 1998 йили олинган бу грант доирасида “Бирлик” халқ ҳаракати ва “Эрк” партиясининг Ўзбекистон ҳукумати томонидан 1994 ёки 1995 йили ноқонуний бекор қилинган регистрацияларини тиклаш учун иш олиб борилиши керак эди. Аммо, Толиб Ёқуб Адлия вазирлигига бу ҳақда ариза ҳам бермаганлигини қўйиб туринг, бундай грант олинганини ҳам ҳеч кимга айтмасдан, грант пулларининг асосий қисмини ўз чўнтагига уруш билан шуғулланди. У ўз жиноятини бекитиш учун Жамиятнинг Тафтиш Комиссияси раиси, ҳақиқий бирликчи ва ҳуқуқ ҳимоячиси Сайёра Худайберганова гўёки кўчиб кетди деган ёлғон асосида, унинг ўрнига ўз қизи Озодани тайинловчи сохта протокол ҳам тайёрлади. Айнан шу қизга кейинчалик Аъзам Фармонов уйланди. У қайин отасидан ўрганган услубда иш олиб борганига шубҳа йўқ. Шу сабабли қамалди.

Бу хабарда тилга олинган ҳужжатлар ўша грант берувчи NED ташкилотининг архивларида бор.

Толиб Ёқубнинг ҳам, Фармоннинг ҳам бу жиноятлари 9 йиллик қамоққа лойиқ эмас. Фармон аслида бир неча йилга қамалиши ва ҳозир озодликда бўлиши керак эди. Шу маънода, “Эзгулик” уни ҳимоя қилиб баёнотлар бераётгани тушунарлидир. Толиб Ёқубнинг жиноятларини эса, у кишининг жисмоний камчиликлари туфайли, кечириш мумкин ва керак.

Толиб Ёқубнинг расми "Ҳаракат" сайтидаги "Ким кимдир? Who is Who?" бўлимдан олинган.