Тошкент вақти - 
09 January 2016
21:50 -
Нью-Йорк фондлар биржасида бир ҳафталик ўпирилиш 100 йиллик рекордни урди, бу қандай ҳалокат?
Дунёнинг молиявий ва иқтисодий аҳволини белгилашда ҳал қилувчи роль ўйнадиган Нью-Йорк фондлар биржасида ўтга ҳафта бўлган воқеаларни ҳали мутахассислар ҳам тўла тушуниб етганлари йўқ. Гап шундаки, янги йилнинг охирги кунлари ҳам пасайиб бораётган биржанинг асосий кўрсатгичи Dow Jones индекси ҳафтанинг биринчи иш куни, яъни душанба кунидан бошлаб ўпирилиб тушишга бошлади ва ҳафтанинг охирги иш куни ҳам 168 поғанага тушди. Хуллас, бир ҳафталик тушиш 900 дан ҳам кўп бўлди. Энди Dow Jones индекси 16346 га тенг. Ваҳолангки, у бир нча ой аввал 18 мингдан ҳам ошган эди.Хабарларда айтилишича, бунчалик ўпирилиш 100 йиллик рекордларни урибди, яъни сўнги 100 йил ичида Нью-Йорк фондлар биржаси бундай ҳалокат бўлмаган.
Маълумки, Dow Jones индекси АҚШнинг энг катта 30 та компанияси акцияларининг ўртача нархини ўзида акс эттиради. Бу компанияларнинг акциялари арзонлашди, уларнинг бойлиги тахминан 5 фоизга камайди.
Нью-Йорк биржасидаги бундай тушишнинг сабаби сифатида Хитой иқтисоднинг сўнги ойларда кескин оқсоқланаётгани, Яқин Шарқда Эрон-Саудия жанжали катта урушга айлани кетиш хавфи борлиги, дунё иқтисодининг келажаги мавҳум бўлиб қолаётгани каби унсурлар кўрсатилмоқда.
Хўш, буларнинг Нью-Йорк фондлар биржасисига қандай алоқаси бор? Бор, чунки, глобаллашув даврида яшамоқдамиз, дунёнинг нариги четида эшик тиқ этса, бу четидагиларга огоҳлантириш бўлмоқда. Тўғри, огоҳлантириш бўлиши керак, аммо паникага асос борми? Йўқ, паникага асос йўқ.
Аввал ҳам айтганимиздек, Нью-Йорк фондлар биржасиси ва унинг асосий кўрсатгичи бўлган Dow Jones индекси ўта ҳис-туйғули. Бу яхши нарса, бироқ ўта ҳис-туйғуликнинг заиф тарафлари ҳам борлиги кўринмоқда. Тахмин қилиш мумкинки, кучли механизмларга асосланган Нью-Йорк фондлар биржаси ҳис-туйғулиги туфайли бошига келган ҳалокат натижаларидан тезда қутилиб олади.
Қолаверса, унутмайликки, автомобиллар бор экан автоҳалокатлардан қутилиб бўлмаслиги каби, АҚШнинг молиявий ва иқтисодий аҳволини кўрсатгичи бўлган Dow Jones индекси ҳам ҳалокатларга учраши мумкин. Ҳар қандай ҳалокатдан қандайдир йўқотишлар бўлади, аммо улар тикланади. Буни яқинда кўрамиз.
