26 July 2015
05:31 - Ўзи сиёсий барқарорсизлик ичида бўлган Туркия ИШИД ва ППКга уруш бошлашининг сабаби нима?

Туркияда 7 июнь куни ўтказилган парламент сайловларида ҳеч бир партия кўпчилик мақомига эришолмади ва натижада ҳалигача янги ҳукумат қурилмади. Парламентга кирган партиялар эса, бир-биридан ўт ва оловдек фарқли ғоя ва принципларга таянади. Шу сабабли, парламентда коалиция яратиш ва унинг ҳукуматини тузиш осон бўлмайдиганга ўхшамоқда.

Бундай пайтда Туркия Суриядаги ИШИД ва курдларнинг Ироқ, Сурия ҳамда Туркиянинг ўз ичида тарқоқ ҳолда жойлашган ва ПКК (Курдистон Ишчи Партиясини курдча отининг абриватураси) номи билан танилган террористик армиясига қарши уруш бошлагани мантиқсиздек кўринади. Ҳозир вақтинча Бош вазир вазифасини бажараётган Аҳмад Довудўғли уруш билан овора, у ИШИД ва ПККга қарши операциялар маълум муддат давом этишини урғулади. Конституцияга кўра эса, 45 кун ичида янги ҳукумат қурилмаса, Президент янги сайловлар тайинлайди.

Кеча Туркия ўз ичида яна бир фронт очди дейиш мумкин. Истанбулда 5 минг полициячининг иштирокида 140 уй ва офисда тинтув ўтказилиб, 37 нафари чет эллик бўлган 104 киши қўлга олинди. Қуроллар, патронлар, ҳужжатлар, техник аппаратура, ҳарбий кийимлар топилибди. Қўлга олинганлар ИШИД, ПКК ва яна бир сўлчи террористик ташкилотнинг одамлари эканлиги, уларнинг ичида асли Доғистонлик, ИШИДнинг Туркиядаги бош раҳбари Абдулла Абдуллаев борлиги расмий хабарларда айтилмоқда. Ўз-ўзидан маълумки, тинтув қилинган уй ва бинолар аввалдан назорат остида бўлган.

Юқорида айтилганлардан келиб чиқиб, тахмин қилиш мумкинки, ИШИД ва ПККга қарши опрециялар айнан Туркияда юзага келган сиёсий барқарорсизликдан чиқиш йўли сифатида танланган ва тўғри қилинган. Ҳозир исломчиларнинг Адолат ва Тараққиёт Партиясининг обрўси сўзсиз ошади, унинг атрофида коалиция тузиш йўли очилади. Коалици тузиб бўлмаса, қўрқмасдан янги сайловларга кетиш мумкин. Баъзи тадқиқотлар ва сўровномалар кўрсатмоқдаки, АТП ва ЖХПга бериладиган овозларда ортиш бўлади.

Аммо, ҳозирги парламент ёки сайловлардан кейин пайдо бўладиган парламент тарaфидан тузиладиган янги ҳукумат мамлакатда сиёсий барқарорлик яратиб, бунинг устига ИШИД ва ПККга қарши самарали уруш олиб бороладими? Бу саволга ҳали жавоб бериш қийин. Туркиянинг келажаги эса, айнан шу саволнинг жавобига боғлиқ.