21 November 2004
04:00 - 16:00 - АКШ намояндалари Ўзбекистонга серкатнов бўлиб колишди - Ўзбекистонда кийноклар муаммосини хал этишда имиллашдан не максад? 8:00 - Номзодлар рўйхати тасдикланди
16:00 - АКШ намояндалари Ўзбекистонга серкатнов бўлиб колишди

АКШ давлат котибининг демократия, инсон хукуклари ва мехнат масалалари бўйича ёрдамчиси Майкл Козакнинг Ўзбекистонга килган 5 кунлик ташрифининг сўнгги икки куни Фаргона водийсида - Наманган ва Андижон вилоятларида ўтди. Бу ерда асосан улар инсон хукуклари ахволи ва бўлажак сайловларга тайёргарликнинг кандай бораётганини ўргандилар.

Аввал хам хабар берганимиздек, америкалик мехмон ва унинг хамрохлари 18 ноябрь куни Наманганда бўлганларида, Кўкондаги Ташаббускор гурухи номидан бўлажак сайловга номзоди сурилган «Бирлик»чи Исмоил Дадажон ва унинг ишончли вакиллари вакиллари билан учрашганлар. Мухолифатчилар ташаббускор гурухларга кандай каршиликлар кўрсатилгани ва тазйиклар ўтказилгани, кўпгина конун талаблари бузилгани тўгрисида мехмонларга гапириб берганлар хамда бу хакдаги хужжатлар ва видеолавхаларни такдим этганлар.

19 ноябрда Андижон вилоятига ўтган Майкл Козак Андижон Давлат университети хузурида АКШ ташкилотларининг молиявий кўмаги билан очилган юридик клиниканинг такдимот маросимида иштирок этди, шунингдек, Андижон шахридаги камбагалларга АКШ грантлари асосида малакали хукукий ёрдам кўрсатадиган «Нажот» адвокатлик фирмаси фаолияти билан танишиб, ўз саволларига жавоблар олди.

Ўзбекистондаги мазкур учрашувлари давомида асосий диккатини республика маъмурларининг кийнокларга карши кандай чораларни амалга ошираётгани, 2 палатали парламентга ўтказилажак сайлов ва унда мухолифат иштирокидаги ракобат йўклиги масалаларига каратган Майкл Козак ва унинг хамрохлари, Тошкентдаги хорижий манбанинг билдиришига кўра, АКШ хукумати Ўзбекистондаги демократия ва инсон хукуклари билан боглик ахволга ўз эътиборини кучайтириши керак деган хулосага келганлар.

Ўтган хафтада АКШ хукуматининг яна бир намояндаси - Давлат котибининг Европа ва Евроосиё мамлакатлари бўйича ёрдамчисининг ўринбосари Лора Кеннеди хоним Ўзбекистонда бўлиб, у хам Ўзбекистондаги сайлов масалаларини ўрганди. Шу максадда америкалик мехмон
18 ноябрда Ўзбекистон Марказий сайлов комиссиясида унинг раиси ўринбосари Сайёра Хўжаева билан мулокот олиб борди. Бу тўгридаги расмий хабарда айтилишича, Сайёра Хўжаева мехмонга «бўлажак сайловларнинг жахон стандартлари ва инсон хукукларига тўла риоя килиб ташкил этилаётганлиги»дан сўзлаб берган.

Лора Кеннеди Ўзбекистон ташки ишлар вазири Содик Сафоев билан учрашганда, Ўзбекистон - АКШ хамкорлигини янада мустахкамлаш, минтакавий хавфсизлик, халкаро терроризм ва диний экстремизмга карши курашишга оид ва «кўпгина бошка масалалар юзасидан» фикр алмашилган.

Ўзбекистонда кийноклар муаммосини хал этишда имиллашдан не максад?

Шу кунларда, яъни бир катор АКШ намояндалари Ўзбекистонга келиб кетиб турган даврда, Адлия вазирлигида хукукни мухофаза килувчи органлар инсон хукукларига доир нормаларга кандай риоя этаётганларини ўрганиш бўйича Идоралараро ишчи гурухининг навбатдаги йигилиши бўлди.

Адлия вазирлиги матбуот хизматининг кеча билдиришича, йигилишда «БМТнинг кийнок хамда муомала ва жазолашнинг каттик, шафкатсиз, инсонийликка зид ёки кадр-кимматни камситувчи турларига карши конвенциясини бажариш (ўкинг: БМТ комиссиясининг кийнокларга карши Махсус маърузачиси Тео ван Бовен тавсияларини амалга ошириш) бўйича республика хукумати томонидан тасдикланган тадбирлар режасининг айрим масалалари» мухокама килинган.

Маълум бўлишича, Ўзбекистон Ички ишлар вазирлигининг жазони ижро этиш тизимини такомиллаштириш ва ривожлантириш бўйича 2005-2010 йилларга мўлжалланган концепция лойихаси ишлаб чикилган. Вазирлик матбуот хизматига кўра, ушбу лойихада махбусларни саклаш шароитларини эркинлаштириш ва яхшилаш, жазони ижро этиш тизими фаолиятининг конунчилик базасини такомиллаштириш ва бошка масалалар ўз аксини топган эмиш.

Ўзбекистондаги кийноклар муаммосини хал этиш мажлисбозлик килиш, когозда карорлар чикариш ва хўжакўрсинга чора-тадбирлар белгилаш каби тахлитда имиллаб давом эттирилса, Тео ван Бовен тавсияларини рўёбга чикариш узок йилларга чўзилиши турган гап. Ўшангача ё Оллоху, ё насиб.

8:00 - Номзодлар рўйхати тасдикланди

Кеча Ўзбекистон телевидениесининг биринчи канали оркали телетомошабинлар билан бевосита мулокотга чиккан Марказий Сайлов Комиссияси раиси Буритош Мустафоев шу куни МСКда бўлиб ўтган йигилишда Олий Мажлис ва махаллий кенгашлар депутатлигига номзодларнинг рўйхати расман тасдикланганини билдирди. Унинг айтишича, мамлакат парламенти депутатлигига тўнгич ва кенжа сиёсий чўнтаклар бўлмиш ХДП ва Либерал-демократик партияларидан 120 нафардан, Фидокорлар миллий демократик партиясидан 89 нафар, Адолат социал-демократик партиясидан 86 нафар ва Миллий тикланиш партиясидан 56 нафар номзод руйхатга олинган. Шунингдек, ташаббускор гурухлардан 100 нафарга якин номзоднинг рўйхати тасдиклангани хам билдирилди, аммо уларнинг аник сони хакида маълумот берилгани йўк.

Бўритош Мустафоев номзодларга сайлов кампанияси ўтказиш учун давлат бюджетидан 715500 сўмдан пул ажратилишини билдирди. Хайрия ва хадя маблаглари эса, Марказий Сайлов Комиссияси томонидан кабул килиниб, барча номзодларга тенг таксимланар экан. Унинг эътирофича, округларда ракобат кутилганидан хам ортик бўлиши мумкин, чунки икки сайлов округидан ташкари бошкаларида номзодлар сони 3-4 дан кам эмас.

Мазкур рўйхат беш кун ичида махаллий оммавий ахборот воситларидан эълон килиниши кўзда тутилган. Яъни, округга тегишли номзодлар рўйхати ўша худуддаги матбуотдагина чоп этилади. Сайловчилар бўлажак парламентнинг умумий номзодлар рўйхатидан кандай максад билан бебахра килинишини тушуниб етиш кийин, дейди мухбиримиз.