19 November 2014
08:16 - Ўзбекистон дунёда замонавий қулчилик борасида етакчи, ўзбек халқининг ўз истаги билан

Австралиянинг Walk Free Foundation (WFF) ташкилоти “Глобал қуллик индекси – 2014” жамоатчиликка тақдим этди. “Эркин Юриш Фонди” деб таржима қилинадиган ташкилотнинг номи кўпчиликка яхши таниш ва бу ташкилот Ўзбекистоннинг замонавий қулчилик ҳукм сураётган энг ёмон икки мамлакатнинг бири деб атабди. Индекс рўйхатида биз охиридан иккинчи бўлсак, биздан ҳам қолоқроқ бўлган Мавритания биринчи экан.

“Қулликнинг замонавий шакллари деганда, инсонни ўз истагига қарши ва ҳуқуқ-эркинликларини чеклаган ҳолда, турли таҳдидлар билан бирор шахс, ташкилот ёки давлат фойдасига ишлашга мажбурлаш кўзда тутилади. Бунга мажбурий меҳнат (мунтазам мажбурий меҳнатдан тортиб ўрта асрларга хос қулчилик шаклларигача), жинсий эксплуатация (фоҳишабозлик билан шуғулланишга, шахсий жинсий эҳтиёжини қондиришга мажбурлаш), одамлар органлари савдоси кабилар киради” дейилади бу ҳақда ОАВда тарқатилган хабарларда.

“Глобал қуллик индекси”да Ўзбекистон ҳукумати танқид остига олинган: таъкидланишича, мазкур мамлакатда қулликнинг замонавий шакллари давлат томонидан қўлланади. Бу асосан фуқароларни далаларда мажбуран ишлатиш билан боғлиқ. Одамлар ишдан ёки ўқишдан ҳайдалиш таҳдиди билан ҳашарларга жалб этилади.

Мавритания билан Ўзбекистон орасидаги фарқ унчалик катта эмас– атиги 0,027 фоиз. Ҳисоботда таъкидланишича, Мавританияда аҳолининг 4 фоизи, Ўзбекистонда эса 3,973 фоизи замонавий қулликка маҳкум.

Аммо, шуни ҳам тушуниш керакки, Ўзбекистон ва Мавританиянинг рўйхатдаги жойлари қўшни бўлишига қарамасдан, уларнинг фарқлари катталигини кўрсатадиган жиҳат ҳам бор. Мавриятанияни зўравонлик билан қуллар мамлакатига айлантиришди, ўзбек халқи эса, ўзи шуни истайди.

Ўз миллатдошлари қирғиз фашистлари тарафидан қирғин қилинганда қисиб ўтирган ўзбек халқи ўзининг иқтисодий аҳволи билан ҳам қизиқмайди. Ўзбеклар учун осмони тинч бўлиб, ош ейиш ва туалетга бориш чекланмаса бўлди, бошқа нарса билан уларнинг иши йўқ. Шунинг учун, Ислом Карим раҳабарлигида Ўзбекистонда ҳукм сураётган тожиклар режимига ўзбекларни қулликда ушлаб туришдек осон иш йўқ, ортиқча зўравонлик қилиш ҳам керак эмас. Режимга керак бўлган ҳамма нарсани ичимизда хира пашшадек кўпайиб кетган хоин-ҳаромийларининг ўзи қилмоқда ва қилаверади. Уларни тизгинлаш учун “Бирлик” ва “Ҳаракат”нинг кучи ҳали етарли эмас.